Geschiedenis van het Bisdom Partenia

Biografie van Bisschop Gaillot

Partenia
Bisdom zonder grenzen

Ten tijde van Sint Augustinus (4e eeuw) lag Partenia in "Mauretania Sitifiana", m.a.w. in de streek van Setif, op de hoogvlaktes van het huidige Algerije.

Van dit bisdom is praktisch niets bekend. Wanneer werd het opgericht? Waar was het precies gelokaliseerd? Het heeft geen zin om er vandaag naartoe te gaan. Het is verdwenen onder het zand.

In 484 nam Huneric, de koning van de Vandalen, het land in. Hij riep de bisschoppen bijeen in Carthago, in zijn paleis. Rogatus, bisschop van Partenia, werd vervolgd en verbannen.

Partenia, dat nu niet meer bestaat, is tot symbool geworden van allen die het gevoel hebben dat ze voor de samenleving of voor de kerk niet meer bestaan. Het is een immens bisdom, zonder grenzen, waarin de zon nooit ondergaat.

Wie is Jacques Gaillot?

Hij is geboren op 11 september 1935 in St.-Dizier (Champagne), in een familie van wijnhandelaars. Hij kende reeds op zeer jonge leeftijd het verlangen om priester te worden. Na zijn middelbare studies ging hij naar het seminarie van Langres.

Van 1957 tot 1959 vervult hij zijn militaire dienstplicht in Algerije. Hij wordt er geconfronteerd met het oorlogsgeweld. Vanuit die ervaring groeit zijn interesse voor geweldloosheid. Tijdens dit verblijf in Algerije leert hij ook de moslimwereld kennen en knoopt hij met een aantal Algerijnen stevige vriendschapsbanden aan.

Van 1960 tot 1962 wordt hij naar Rome gestuurd voor een licentie in de theologie. In maart 1961 wordt hij tot priester gewijd.

Van 1962 tot 1964 wordt hij naar het Hoger Instituut voor Liturgie gestuurd in Parijs. Ondertussen geeft hij ook les op het Grootseminarie te Chalons (Champagne).

Van 1965 tot 1972 is hij professor op het Regionaal Seminarie te Reims. Hij begeleidt vele sessies om de oriëntaties van het 2e Vaticaans Concilie in de praktijk te leren omzetten.

In 1973 wordt hij benoemd op een parochie in St.-Dizier, zijn geboortestad. Hij wordt tevens medeverantwoordelijke voor het Vormingsinstituut voor Vormingsverantwoordelijken bij de Priesters in Parijs (het IFEC).

In 1977 wordt hij benoemd tot algemeen vicaris in het bisdom Langres. In 1981 wordt hij gekozen tot vicaris van het kapittel. In mei 1982 wordt hij benoemd tot bisschop van Evreux.

Jacques Gaillot, die dicht bij de mensen staat, komt vaak tussen in gebeurtenissen uit de actualiteit.

In 1983 betuigt hij publiek zijn steun aan een jonge gewetensbezwaarde die in Evreux voor de rechtbank moet verschijnen. In oktober 1983, op de jaarlijkse bisschoppenbijeenkomst, is hij een van de twee bisschoppen die stemmen tégen de tekst van het episcopaat over de nucleaire afschrikking. In 1985 komt hij op voor het teruggeven van de bezette gebieden aan de Palestijnen en ontmoet hij Yasser Arafat in Tunis. De Verenigde Naties nodigen hem uit op een buitengewone vergadering over ontwapening. In juni 1987 gaat hij naar Zuid-Afrika om een jonge anti-apartheidsmilitant uit Evreux te ontmoeten, die door het regime van Pretoria tot vier jaar cel was veroordeeld. Omwille van die reis moet hij verstek geven voor de diocesane bedevaart naar Lourdes. Wat kritiek uitlokt.

November 1988. Tijdens een gesloten zitting van de Algemene Bisschoppenconferentie in Lourdes neemt hij het woord om te pleiten voor de priesterwijding van gehuwde mannen.

Oktober 1989. Hij neemt deel aan een reis naar Frans Polynesië, georganiseerd door de Vredesbeweging, om de stopzetting te eisen van de Franse kernproeven.

Op 12 december 1989 neemt hij deel aan de ceremonie bij de overbrenging van de as van abbé Grégoire naar het Pantheon. Hij is de enige Franse bisschop die dit gebaar stelt.

In 1991 spreekt hij zich uit als tegenstander van de Golfoorlog. Er verschijnt een boek van hem met als titel: «Open brief aan hen die de oorlog prediken en hem vervolgens door anderen laten voeren.» Hij veroordeelt het embargo tegen Irak.

Jacques Gaillot hield een synode die drie jaar duurde. Hij schreef een twaalftal boeken, waaronder «Coup de gueule contre l'exclusion», een publicatie die niet onopgemerkt voorbijging. Daarin bekritiseert hij heel scherp de immigratiewetgeving van het toenmalige ministerie van Binnenlandse Zaken. Dit boek zal het 'voorwendsel' zijn voor Rome om hem af te zetten.

Jacques Gaillot beschouwt alle media, zonder uitzondering, als een bevoorrechte plaats om met de moderne wereld in gesprek te treden. Hij spreekt vrijuit en is niet bang om dit te doen in de eerste persoon enkelvoud, helder en klaar.

Zijn trouw aan het evangelie blijkt uit enkele vaste kenmerken. Hij is bezorgd om arme en gemarginaleerde mensen, weigert elk compromis en stelt recht, gerechtigheid en vrede centraal. Hij is ervan overtuigd dat Jezus aan de hele mensheid toebehoort, en niet alleen aan de christenen. En het spreekt voor hem vanzelf dat de schapen buiten de schaapskooi het waard zijn opgezocht te worden, ook als hij daarvoor de andere schapen alleen moet achterlaten in de schaapstal.

In 1995 roept Rome Jacques Gaillot op het matje. Het verdict valt: «Vanaf morgen vrijdag 13 januari om 12 uur bent u niet langer bisschop van Evreux». Jacques Gaillot wordt bisschop van Partenia, een bisdom op de hoogvlakte van Setif (in Algerije), in de streek waar hij zijn militaire dienstplicht vervulde. Het bisdom verdween in de 5e eeuw van de kaart, maar is nu tot een symbool geworden voor allen die het gevoel hebben dat ze niet bestaan en meetellen, zowel in de Kerk als in de samenleving.

De beslissing van Rome veroorzaakte zowel in als buiten Frankrijk een golf van onbegrip. Zowel christenen als niet-christenen ervaarden deze beslissing als een pijnlijke onrechtvaardigheid.

Als hij het bisschopshuis in Evreux verlaat gaat hij een jaar lang wonen in het beruchte kraakpand in de Rue du Dragon in Parijs, tussen de families zonder papieren. Hij maakt deel uit van verenigingen die de rechten verdedigen van mensen die geen papieren hebben of slecht gehuisvest zijn en wordt zo de bisschop van de armen. Dikwijls doet men een beroep op hem buiten Frankrijk voor de verdediging van politieke gevangenen en van de mensenrechten.

In 1995 verschijnt «Je prends la liberté» bij Flammarion - in het Nederlands in het zelfde jaar onder de titel «Ik ben zo vrij…» bij Averbode / Gooi en Sticht.

In 1996 gaat de website Partenia van start. Heel vlug komt deze website vanuit Zürich op gang en ontwikkelt zich in zeven talen met een forum, dagboeknotities en reflecties bij de actualiteit.

De communauteit van de Spiritijnen in Parijs heet Jacques Gaillot welkom. Daar is het dat hij gewoonlijk verblijft.

In mei 2005, naar aanleiding van het Jubeljaar, neemt de voorzitter van de bisschoppenconferentie een initiatief en nodigt hem uit naar Lyon voor een oecumenische ontmoeting met de bisschoppen. Hij richt een brief tot hem die openbaar gemaakt zal worden: «Het is belangrijk dat de katholieken, en wellicht nog breder, de publieke opinie op de hoogte is van het feit dat de communio die ons als broeders met elkaar verbindt, reëel is, ook als ze op een aparte manier beleefd wordt». Hij beëindigt zijn brief met de precisering: «Je blijft wel degelijk onze broeder in het episcopaat».

Op deze tijdelijke verbetering volgden evenwel geen feiten.

In 2003 verschijnt « Un catéchisme au goût de liberté », met de medewerking van Alice Gombault en Pierre de Locht.

In januari 2005 zal Partenia zijn tiende verjaardag vieren.