 |
|
| • «Iedereen liegt» |
|
| • Il va pleuvoir sur Conakry |
|
| • Het verdwijnen van een vriend |
|
| • De «Vijf Cubanen van Miami» |
|
| |
|
| |
|
| «Iedereen liegt» |
|
| |
|
| Een vrij bekende televisiejournaliste heeft net een boek uitgebracht over de leugen. Ik heb nog niet de kans gehad het in de hand te nemen, maar een weekblad wou graag ons beiden over dit onderwerp interviewen. |
|
| |
|
| De journaliste opent het gesprek: “Ik stel vast dat iedereen liegt.” De man die het interview afneemt is gelukkig met het effect van deze uitspraak: “Een man van de Kerk kan alleen maar protesteren tegen zulk een bewering!” |
|
| |
|
Ik antwoord: “De leugen beschermt en maakt het mogelijk om uit een moeilijke situatie te ontsnappen. In de bijbel heeft Abraham, de vader van de gelovigen, gelogen om zijn leven te redden. Omdat Sara, zijn vrouw, heel mooi was, zei hij bij zichzelf: ‘Als ik in Egypte binnenkom, waar ik naartoe moet omwille van de hongersnood, zal men me mijn vrouw afnemen en mij doden. De enige uitweg voor mij: Sara doen doorgaan voor mijn zus.’
Onlangs nog bevond ik me bij iemand die stervend was, een man van 50 die ik goed kende. Hij probeerde me iets belangrijks te zeggen en deed veel inspanningen om te articuleren. Maar ik verstond hem niet, en zei dit ook. Ontstemd probeerde hij opnieuw enkele woorden naar buiten te brengen. Zijn blik was helemaal op mij gericht. Ik heb hem teken gegeven dat ik hem begrepen had, terwijl dit niet waar was. Hij is met zijn geheim de dood ingegaan.” |
|
| |
|
De journaliste snijdt een ander onderwerp aan: de leugen in de politiek. “De verantwoordelijken doen veel beloftes waarvan ze weten dat ze onrealistisch zijn. Tegelijk zijn ze niet bang om te beweren dat ze transparantie willen.”
De interviewer vraagt me: “Is de leugen gevaarlijk?” – “Het is gevaarlijk als men zichzelf iets wijsmaakt, als men aanvaardt te leven met een vals zelfbeeld. Het is door te pogen waarachtig te zijn dat men zichzelf bevrijdt. Het is gevaarlijk als men de burgers verkeerd informeert. Onlangs waren er een aantal radioactieve lekken in een kerncentrale. De officiële communiqués, die de bevolking moesten geruststellen, hebben de waarheid niet verteld.” |
|
|
|
| |
|
| Na dit interview heb ik nu toch zin om dat boek over de leugen te lezen! |
|
| |
|
 |
|
| |
|
| Il va pleuvoir sur Conakry |
|
| (Het zal regenen boven Conakry) |
|
| |
|
| Ik ga graag naar de cinema als ik er de kans toe heb, zelden dus. Maar ik heb de tijd gevonden om een Guinese film te gaan zien: “Il va pleuvoir sur Conakry”. |
|
| |
|
| Een cartoonist, modern en vooruitstrevend, botst met zijn vader en zijn oudere broer die zeer behoudsgezind zijn, erg gehecht aan de religieuze praktijken en aan de eerbied voor de familiale tradities. De journalist is verliefd op een informaticaspecialiste die helemaal niet beantwoordt aan het type vrouw dat de familie zou wensen. Twee werelden die elkaar niet kunnen ontmoeten. Het drama is onafwendbaar. |
|
| |
|
 |
De film laat goed zien dat kennis de onverdraagzaamheid doet afnemen. Is verdraagzaamheid niet de erkenning van het recht op ideeën en waarheden die tegengesteld zijn aan die van ons? |
|
|
| |
|
| De jonge journalist heeft een grens moeten overschrijden om zijn autonomie te vinden. Hij heeft het risico genomen de grenzen van zijn familie en zijn religie te doorbreken om zichzelf te worden. Hij heeft het avontuur gewaagd, naar het onbekende. Hij heeft begrepen dat bepaalde praktijken en tradities niet meer in dienst stonden van het leven van de mens, maar hem opsloten. |
|
| |
|
| Een film zowel over mensen die zich bevrijden als over mensen die zich opsluiten. Altijd actueel. |
|
| |
|
|
|
| Het verdwijnen van een vriend |
|
| |
|
| Jean-Jacques is vlug vertrokken, in volle zomer, zonder iemand lastig te vallen. Ik had hem kort ervoor nog aan de telefoon. Hij had me geantwoord: “Ik ben met de wagen. Ik ga Marina bezoeken in de gevangenis.” Marina is een Italiaanse, in hongerstaking, bedreigd met uitlevering aan haar land. |
|
| |
|
 |
Ik zei met bewondering bij mezelf: “Deze advocaat is ziek. Hij is 80 jaar en neemt zelf de wagen om in de gevangenis een vrouw te gaan bezoeken die het zeer moeilijk heeft.” Ik dacht aan de grote Egyptische cineast, Youssef Chahine, die ons onlangs verlaten heeft. Die zei: “Ik ga naar de mensen, ik ken geen grenzen.” |
|
|
| |
|
| Zo was Jean-Jacques: een verdediger van de mensenrechten, zonder grenzen, een pleitbezorger voor de minderheden. Algerijnse activisten, in de gevangenis omwille van hun strijd voor de onafhankelijkheid van hun land, Kanaken uit Nieuw-Caledonië, boeren van Larzac, gewetensbezwaarden, activisten in de strijd tegen genetisch gemanipuleerde organismen, werklozen, Koerdische gevangenen, Basken of Italianen die dreigen uitgeleverd te worden… Hoeveel keren heeft Jean-Jacques me niet gezegd: “Zou je naar de rechtbank niet kunnen komen? Het zou goed zijn als je er was.” |
|
| |
|
Op het kerkhof Père Lachaise in Parijs, in de klamme hitte van een namiddag in augustus, staat de menigte opeengepakt in het crematorium. Wat lijkt me deze plek levenloos en zonder schoonheid!
De toespraken volgen elkaar op, veel te veel. Als ik aan de beurt ben, herinner ik aan het feit dat Jean-Jacques nooit opgehouden heeft zijn huis te verlaten, tot op het einde van zijn leven, om te gaan naar plaatsen waar mannen en vrouwen in gevaar waren. Tot het einde zal hij de mens ontmoet hebben. Verder zal hij niet gaan. |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
| De «Vijf Cubanen van Miami» |
|
| |
|
Ik ben uitgenodigd op de Cubaanse ambassade in Parijs voor het feest van de onafhankelijkheid. Daar ik deel uitmaak van het internationaal solidariteitscomité voor de ‘vijf van Miami’ zijn er banden ontstaan met Cubanen van de ambassade. De geschiedenis van de ‘Vijf’ is iets ongelooflijks!
Even in herinnering brengen: in oktober 1976 hebben twee mannen, Luis Posada Carriles en Orlando Bosh een lijnvliegtuig tussen Caracas en Havana tot ontploffing gebracht, met de dood van 73 passagiers tot gevolg. Die twee terroristen kennen totale straffeloosheid. |
|
| |
|
 |
Wat dan de ‘Vijf Cubanen van Miami’ betreft: zij waren agenten van de Cubaanse inlichtingendiensten die zich in Florida bevonden, juist om terreuraanslagen tegen Cuba te verijdelen. |
|
|
| |
|
Maar zij werden aangehouden in 1998 en veroordeeld tot gevangenisstraffen van 15 jaar tot levenslang. Je zou denken dat je droomt!
Zij zijn ervan beschuldigd de veiligheid van de VS in gevaar te brengen. Ze betalen hun strijd tegen het terrorisme met hun vrijheid, in hoogbeveiligde gevangenissen. Het is een politiek proces.
10 jaar gevangenis hebben ze al achter de rug. Een drama voor de gezinnen die op een onmenselijke manier behandeld worden. Echtgenotes hebben nog altijd geen bezoekrecht.
Gelukkig heeft de internationale solidariteit zich georganiseerd. Vandaag de dag zijn er meer dan 200 solidariteitscomités tot stand gekomen, de wereld rond, om te vragen dat gerechtigheid zou geschieden.
Tony, één van de ‘Vijf’, schrijft: “Als ik de bewakers zie, dan is glimlachen het eerste wat ik doe. Om hen te laten geloven dat ik tevreden ben, terwijl ik van binnen sterf aan mezelf.” |
|
| |
|
