 |
|
| “Hij volgt u niet… Hij wilde zich bij ons niet aansluiten” |
|
| (Lc 9,49 en Mc 9,38) |
|
| |
|
| In het evangelie van Lucas zien we hoe de apostel Johannes het woord neemt en zegt: “Meester, we hebben iemand gezien die in uw naam demonen uitdreef en we hebben geprobeerd hem dat te beletten, omdat hij u niet volgt.” Jezus antwoordt daarop: “Verhinder het niet! Want wie niet tegen jullie is, is voor jullie.” (Lc 9,49) |
|
| |
|
| Deze korte episode uit het evangelie toont zowel de openheid van geest van Jezus als datgene waartoe de onverdraagzaamheid van een leerling kan leiden als hij opgesloten zit binnen zijn eigen ideeën over de manier waarop zijn meester moet gevolgd worden. De paralleltekst van Marcus toont het nog scherper: “…we hebben geprobeerd hem dat te beletten omdat hij zich niet bij ons wilde aansluiten.” Dat woordje ‘ons’ heeft de referentie naar Jezus zélf uitgegomd. |
|
| |
|
| De groep wordt vanaf dat ogenblik beschouwd als een gesloten systeem, waar het essentiële van Jezus’ boodschap vergeten wordt: liever goed doen dan kwaad, liever leven geven dan leven schaden… en zoveel te beter wanneer dit gebeurt dank zij mensen die op godsdienstig of menselijk gebied van elkaar verschillen, zonder een officieel label van orthodoxie! Waar het op aankomt, dat is dat ze ertoe komen hun medemensen te bevrijden van alles wat hen verdrukt: de honger, het racisme, het seksisme, het religieus integrisme… |
|
|
|
| |
|
| Dat is ongetwijfeld de betekenis van het antwoord van Jezus aan Johannes: “Wie niet tegen ons is, is voor ons”. Hij volgt u misschien niet in de groep van de Twaalf, maar is hij – op die verre plaats waar hij demonen uitdrijft – niet dichter bij de Meester en zijn evangelie dan de leerlingen met oogkleppen die hem zouden willen beletten iets te doen? Dat is pas een goede boodschap! |
|
| |
|
 |
De apostel Johannes zal tijd nodig hebben om in te treden in de zienswijze van Jezus. Op het einde van zijn lange leven zal zijn taal wel degelijk veranderd zijn; in zijn brieven houdt hij niet op te herhalen: “Bemint elkaar!” Maar in de tijd van Jezus’ openbaar leven heeft Johannes niets van het al te rimpelloze beeld dat van hem is overgeleverd als de beminde leerling aan de borst van zijn Meester tijdens het Laatste Avondmaal. Hij is veeleer een gedreven jonge man, die de wereld ziet in wit-zwart, zonder enige nuancering. Daarvan geeft hij blijk, bij voorbeeld, wanneer een dorp in Samaria weigert Jezus onderdak te bieden. Samen met zijn broer Jacobus zegt hij dat hij bereid is om vuur uit de hemel te laten neerkomen over die ketters. Eens te meer wordt hij terechtgewezen vooraleer ze zich zonder geweld op weg begeven naar een ander dorp (Lc 9,51-56). |
|
|
| |
|
| En toch, wie zal de eerste steen gooien naar deze onstuimige leerling, met zijn tweeslachtigheden van een adolescent, maar ook met zijn magnifieke opwellingen van edelmoedigheid? Liet hij zijn vader en zijn netten niet achter om Jezus te volgen, gehoor gevend aan een eenvoudige oproep? Johannes was echt een zoon van zijn volk, bij wie het in die tijd vanzelfsprekend was dat kiezen voor God impliceerde dat je zijn vijanden verwierp. Deze haat voor de tegenstanders van de enige God staat zelfs ingeschreven in het psalmgebed: “Hoe zou ik uw vijanden niet haten, Heer? Ik haat hen, zo fel als ik haten kan, zij zijn mijn vijanden geworden.” (Ps 139,22) Met een dergelijke catechese, en in de allergrootste oprechtheid, ontsnapte Johannes niet aan het gedrag van zijn tijdgenoten. Jezus zal heel veel geduld aan de dag moeten leggen om deze door integrisme geïnspireerde reacties te veranderen. |
|
| |
|
Onze tijd ontsnapt helaas niet aan gelijkaardige houdingen, ook niet de christelijke wereld. Zowel aan de top als aan de basis zijn er welmenende christenen die hun medegelovigen, en vooral vrouwen, zouden willen beletten oude demonen uit te drijven, en zich daarvoor zonder blozen beroepen op de apostelen: “Zij volgen u niet, want ze volgen ‘ons’ niet”… Ze volgen ons niet voor bepaalde aspecten uit de geloofsleer, uit de moraal, in de manier waarop de Maaltijd des Heren gevierd wordt, in wat ze essentieel en wat ze bijkomstig noemen, enzovoort.
Zijn zulke puristen in staat om hun horizont te verbreden? Als we zien hoe Johannes geëvolueerd is, dan mogen we het hopen. |
|
|
|
| |
|
| Jezus neemt Johannes zoals hij is; hij heeft hem lief zonder voorwaarden, en die liefde transformeert uiteindelijk het hart van de leerling. |
|
| |
|
|
